نگاهی به زندگی و آثار ناجی العلی کارتونیست فلسطینی در سی و پنجمین سالگرد شهادتش

نگاهی به زندگی و آثار ناجی العلی کارتونیست فلسطینی در سی و پنجمین سالگرد شهادتش
سه شنبه 7 شهريور 1402 - 14:18

ناجی العلی طنزپرداز و کاریکاتوریست در فلسطین دیده به جهان گشود؛ قلم، رنگ‌ها و بن‌مایه طرح‌های او برگرفته از خون شهدای فلسطین و امت اسلامی و عرق پیشانی مستضعفان و ستمدیدگان است.

العالم - فلسطین اشغالی

ناجی العلی در سال ۱۹۳۷ در روستای «الشجرة» واقع در حد فاصل شهر طبریا و ناصره (در فلسطین) دیده به جهان گشود.

ناجی سال ۱۹۴۸ به همراه خانواده از روستای خود رانده و به اردوگاه «عین الحلوه» در جنوب لبنان پناهنده شد؛ در سن ۱۰ سالگی مجدداً از آنجا رانده شد و پس از آن هیچ‌گاه در یک مکان ثابتی آرام نگرفت؛ پس از سکونت در عین الحلوه به اتهام فعالیت‌های ضد صهیونیستی، بازداشت و زندانی شد و در زندان، تمام وقت به نقاشی بر روی دیوارها مشغول بود.

۷ شهریور ماه، سی و پنجمین امین ترور «ناجی العلی» طنزپرداز و کاریکاتوریست مبارز فلسطینی است.

ناجی یکی از برجسته‌ترین و مشهورترین کاریکاتوریست‌های جنوب غرب آسیا و جهان عرب بود که در یكى از خیابان‌های لندن ترور شد و به شهادت رسید.

وی از طریق آثار هنری‌اش دیدگاه‌های سیاسی و جهادی خود را بیان می‌کرد.

کاریکاتورهای العلی الهام‌بخش نسل جدیدی از کاریکاتوریست‌های سیاسی، جهادی و مقاومتی بود.

میراث زیبایی‌شناختی و سیاسی انعکاس نقدهای بی‌محابای او از زر و زور و ظلم و ستمگری است؛ ناجی با همین انتقادات تند و تیزش در جهان شناخته شد.

ناجی العلی با آثار هنری جاودانه‌اش، روحیه شجاعت و مبارزه را در دل فلسطینیان زنده نگه داشت و آن‌ها را به ادامه نبرد برای آزادی قدس شریف، پایتخت زمین و آسمان‌ها سوق داد؛ با پروژه‌های یهودی‌سازی و عادی‌سازی روابط با رژیم اشغالگر قدس و بیهودگی آن مبارزه و این حقیقت را برای همگان آشکار کرد.

«حنظله» (به معنی سیب تلخ) مشهورترین شخصیتی بود که ناجی از سال ۱۹۷۳ آن را پشت به بیننده و با دستان قلاب شده به پشت خلق کرد.

نخستین بار در روزنامه کویتی السیاسة به تصویر کشیده ‌شد؛ حنظله كه کودک ۱۰ ساله فلسطینی است، به امضای جاودانه العلی در همه آثارش تبدیل شد.

حنظله در واقع نمادِ مصور مردم فلسطین و هویت آنان است. پاهای برهنه و لباس‌های وصله‌دار و ژولیده حنظله نماد فقر و رنج ملت اوست. فلسطینیان رنج دیده اما مصمم و قدرتمند را با وجود تمام سختی‌ها و رنج‌ها، خلق کرد.

حنظله در حقیقت تصویری از سال‌های آغازین آوارگی خود ناجی است. ۱۰ ‌سالگی حنظله سنی‌ است که العلی مجبور به ترک سرزمینش فلسطین شد و ۱۰‌ساله ماندنش ناشی از آن است که جز در سرزمین خودش نمی‌تواند رشد یابد.

حنظله از گفتن سخن حق هیچ ابایی ندارد و طرفدار مبارزه با دشمن داخلی و خارجی است و با هرگونه عقب‌نشینی هم سخت مخالف است؛ پایداری و مبارزه، هویت اوست.

حنظه مبارز قدرتمندی است که تا ابد در راه آزادسازی سرزمین غصب‌شده‌اش به تلاش خود ادامه می‌دهد. حنظله در حقیقت همان ناجی العلی است، بنابراین شخصیت العلی در حنظله تجلی پیدا کرده است.

اما چرا «حنظه» همیشه کودک است، به این دلیل که کودکی رمز راستگویی، پاکی و حقیقت است.

حنظله بیانگر رنج‌ها و‌ گرفتاری‌های آوارگان فلسطینی است؛ آن کودک آواره در حقیقت تصویری است از کودکی خالق اثر که پس از کوچاندن و آوارگی، به همراه خانواده‌اش به اردوگاه عین الحلوه در لبنان پناه برد.

العلی درباره حنظله می‌گوید: این موجود (حنظله) که من خلق کردم قطعا پس از من پایان نمی‌یابد. شاید اغراق نکرده‌ام اگر بگویم من پس از مرگ نیز از طریق او راهم را ادامه خواهم داد.

العلی یک منتقد بی‌پروا، شجاع، حق‌جو و سخت عدالت‌خواه بود. ویژگی‌ برجسته شخصیت این شهید، دفاع سرسختانه از مسئله فلسطین است.

وی در چارچوب دفاع از مسئله فلسطین، به شدت و هنرمندانه از بی‌عدالتی، ستمگری و استبداد انتقاد می‌کرد و علیه ستمگران می‌شورید و بر مستکبران می‌تاخت.

العلی در طول سال‌های فعالیت انقلابی خود توانست بیش از ۴۰ هزار کاریکاتور منتشر کند که هنوز پس از گذشت سی و پنج سال از ترورش، حضور پر رنگ و تأثیرگذاری بر افکار عمومی ملت‌های عرب به ویژه نخبگان دارد.

او‌ در تاریخ ۴ جولای ۱۹۸۷ (۱۳ تیر ۱۳۶۶) کاریکاتوری با عنوان «مطلوب حیاً أو میتاً» (متهم خواهی ماند! مرده باشی یا زنده) منتشر کرد. درست ۱۸ روز پس از انتشار این کاریکاتور، در یکی از خیابان‌های لندن، دقیقاً در تاریخ ۲۹ اگوست ۱۹۷۸ (۷ شهریور ۱۳۶۶) هدف تیراندازی قرار گرفت و در سن پنجاه سالگی جان باخت.

نگاهی به آثار (ناجی العلی ) هنرمند شهید راه مقاومت

گالری

پربیننده ترین خبرها