شکست قطعنامه های شورای امنیت در توقف جنگ غزه/ آیا جلسه ی امروز هم بی نتیجه خواهد ماند؟!

العالم - فلسطین اشغالی

با برگزاری نشست امروز، شورای امنیت از زمان آغاز جنگ غزه در 7 اکتبر 2023 تاکنون نزدیک به چهل جلسه رسمی، و غالبا به صورت علنی برگزار نموده است.

اکثریت این جلسات به استثنای یک نشست، که برای بحث و رأی گیری در مورد درخواست فلسطین برای عضویت کامل در غزه بوده، تنها بر موضوع فلسطین و غزه تمرکز داشته، ده نشست منظم یک بار در ماه در مورد وضعیت غزه در بررسی مواردی چون فعالیت های بشردوستانه و میدانی بوده است .. هشت نشست دیگر این شورا تحت تأثیر اوضاع غزه و مربوط به یمن و ایران بوده است، علاوه بر اینها نیز نشست‌هایی اضافی با محوریت غزه، اما نه صرفا پیرامون آن و در خصوص مواردی مربوط به کودکان، درگیری‌های مسلحانه و غیره تشکیل داده است .. همچنین سازمان ملل حداقل چهار جلسه از جمله در سطح وزرای خارجه برگزار نموده و در این دوره، شورای امنیت چهار قطعنامه در مورد غزه،حول محور ارائه کمک‌های بشردوستانه، آزادی گروگان‌ها و درخواست آتش‌بس یا آتش‌بس بشردوستانه تصویب کرده است.

در این مدت، در کمتر از یک سال، ایالات متحده آمریکا پنج بار از "وتو" برای محافظت از رژیم "اسرائیل" ، از جمله سه بار در برابر پیش‌نویس قطعنامه‌هایی که خواستار آتش‌بس بودند، یک بار علیه اصلاحیه شفاهی روسیه در یکی از قطعنامه‌ها قبل از تصویب آن و پنجمین بار علیه عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد استفاده کرده است.

ایالات متحده همچنین بسیاری از کشورها را تحت فشار قرار داده تا مانع از رای مثبت آنها به تعدادی دیگر از قطعنامه های ارائه شده گردد و تعداد آراء لازم برای تصویب آنها را به حد نصاب نرسد. در مقابل روسیه و چین هم بیش از یک بار از وتوی خود علیه پیش‌نویس قطعنامه‌های آمریکا که آنها را مغرضانه با هدف حمایت وحفاظت از "اسرائیل" ارائه داده ، استفاده کرده‌اند.

ناظران بر این باورند که نشست‌های مختلف، حتی آن‌هایی که منجر به تصمیم‌گیری نمی‌شود، از یک سو اهرم فشار مهمی بر آمریکا و "اسرائیل" است و موضوع را در چرخه ی رسانه‌ها و به‌ویژه کشورهای غربی در گردش نگه می‌دارد و استانداردهای دوگانه مواضع آمریکا و کشورهای غربی را در مقایسه با مواضع آنها در قبال اوکراین آشکار می سازد ، همچنین علیرغم دو قطبی شدن شورای امنیت، این شورا تعدادی قطعنامه را تصویب کرده ،که اجرای آنها همچنان در گرو حمایت آمریکا ازرژیم اشغالگر صهیونیستی است،چرا که کمکهای تسلیحاتی و پشتیبانی لجستیکی آمریکا به این رژیم در صحنه همچنان ادامه دارد ، و از سوئی دیگر برگزاری این نشستهای گوناگون ومتعدد نشان خواهد داد که تاکنون چه میزان پیشرفت در موضعگیری های کشورها خصوصا دول غربی حاصل شده است.

و اما اولین نشست رسمی و علنی شورای امنیت پس از آغاز جنگ غزه در 16 اکتبر برگزار شد که در آن شورا به پیش نویس قطعنامه ارائه شده از سوی روسیه مبنی بر آتش بس فوری به دلایل بشردوستانه ومحکومیت شدید هر گونه خشونت و خصومت علیه غیرنظامیان و همه اقدامات تروریستی بود، رای داد.

روسیه در این پیش‌نویس قطعنامه، خواستار "آزادی همه گروگان‌ها و ارائه و توزیع بلامانع کمک‌های بشردوستانه از جمله غذا، سوخت و درمان پزشکی" شده بود و از حمایت پنج کشور روسیه، چین، گابن، موزامبیک و امارات متحده عربی برخوردار گردید اما از تصویب آن جلوگیری گردید، زیرا هر پیش‌نویس قطعنامه نیاز به حمایت 9 رای دارد، وآنهم مشروط بر اینکه هیچ یک از اعضای دائمی (ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه) علیه آن از حق وتو استفاده نکنند.

دو روز بعد، در 18 اکتبر، شورای امنیت دو جلسه دیگر برگزار کرد که در جلسه اول به وضعیت انسانی و میدانی گوش فرا داده شد، باآنکه در جلسه دوم به پیش نویس قطعنامه برزیل رای داده شد اما ایالات متحده در اولین "وتو" خود از هفتم اکتبر به این طرف استفاده نمود و آن را خنثی کرد...

شاید مهمترین موردی که ایالات متحده همواره مدعی اهمال وکوتاهی شورای امنیت در انجام آن شده، همین محکومیت قانونی پیش نویس قطعنامه یا به عبارتی واضحتر محکوم نمودن جنبش حماس و عملیات "طوفان الاقصی" است که بر ضد جنایات رژیم اشغالگر اسرائیلی انجام داده است و آمریکا از زبان لیندا توماس-گرینفیلد، نماینده خود در سازمان ملل ، به این بهانه که متن پیش نویس برزیل به روشنی از حق اسرائیل مبنی بر دفاع از خود در برابر حملات جنبش حماس تصریح نمی کند ، "وتو" خودرا توجیه کرد.

این در حالی ست که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در همان روز وارد "تل آویو" شده بود و وتو نیز در آستانه کشتار بیمارستان الاهلی در غزه و هدف قرار دادن آن توسط ارتش اشغالگر صهیونیستی صورت گرفت.

برجسته ترین نشست های دیگر این شورا در 25 اکتبر بود که در آن روز شورای امنیت به دو پیش نویس قطعنامه، یکی آمریکایی و دیگری روسی رای داد، و روسیه و چین از وتوی خود علیه پروژه آمریکایی که عمدتا به هدف محکومیت جنبش حماس و مسئول دانستن آن در قبال اوضاع بحرانی غزه ،بدون اشاره به جنایت "اسرائیل" در قتل عام غیرنظامیان غزه ارائه شده بود، استفاده کردند.

در 15 نوامبر، شورای امنیت توانست برای اولین بار اولین قطعنامه 2712 (2023) را در مورد غزه با اکثریت 12 رای تصویب کند و روسیه، بریتانیا و ایالات متحده از رای دادن خودداری کردند. یکی از مهمترین مفاد این قطعنامه فراخوان آن برای آتش بس فوری و ایجاد کریدورهای بشردوستانه برای دوره های طولانی در سراسر نوار غزه و به تعداد کافی بود تا آژانس های بشردوستانه بطور روزانه بتوانند با دسترسی کامل، سریع، ایمن و بدون مانع بتوانند کمک های بشردوستانهرا تامین وارسال کنند، اما اجرای این قطعنامه تنها جوهری خشکیده بر یک کاغذ باقی ماند ورزیم جعلی "اسرائیل" به نقض قوانین بین المللی ادامه داد.

در هشتم دسامبر گذشته، شورای امنیت دو جلسه برگزار کرد.. اولین آن به درخواست دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوتریش، و در اقدامی نادر از وی با فعال کردن ماده 99 منشور سازمان ملل برای اولین بار پس از زمان 2017، برگزار شد ودر آن جلسه گوتریش با مداخله خود گفت " من این ماده قانون را به دلیل رسیدن به نقطه ی شکست فعال کرده ام .. اینجا خطر بزرگی از فروپاشی کامل سیستم حمایت بشردوستانه در غزه وجود دارد که منجر به فروپاشی کامل نظم عمومی و افزایش فشار به سمت کوچ دسته جمعی دسته جمعی به مصر خواهد شد و من از آن می ترسم که عواقب این فروپاشی کل منطقه را در بر بگیرد".

در همان روز و در جلسه‌ای دیگر، ایالات متحده از دومین وتوی خود علیه پیش‌نویس قطعنامه اماراتی که خواستار آتش‌بس فوری به دلایل بشردوستانه در نوار غزه بود، استفاده کرد... این قطعنامه مورد حمایت 13 کشور قرار گرفت و حداقل 100 کشور از متن آن پشتیبانی کردند، در حالی که بریتانیا از رای دادن خودداری، و وتوی آمریکا تصویب آن را ناکام گذاشت.

شورای امنیت در 22 دسامبر گذشته نیز توانست دومین قطعنامه را به شماره ی 2720 (2023) درباره غزه تصویب کند که از جمله مهمترین موارد آن درخواست دبیر کل سازمان ملل برای تعیین "هماهنگ کننده ارشد امور بشردوستانه و بازسازی در نوار غزه" بود که بر اساس آن "سیگرید کاگ"، سیاستمدار هلندی به این سمت منصوب شد و طبق این قطعنامه از جمله وظایف وی " تسهیل و هماهنگی، نظارت و راستی آزمایی ماهیت کلیه محموله کمک های بشردوستانه که از طریق کشورهایی که طرف درگیری در غزه نیستند، ارائه می شود، بود و در همان جلسه قبل از رای گیری در مورد متن قطعنامه ای که به تصویب رسیده بود، آن را وتو کرد.

در 25 مارس گذشته، شورای امنیت سومین قطعنامه را به شماره 2728 (2024) را با اکثریت 14 رای تصویب کرد که به "آتش بس دائمی و پایدار" می انجامید .

اما نکته قابل توجه بیانیه سفیر آمریکا در آن زمان و پس از رأی گیری است که در اقدامی نادر این قطعنامه را "غیرالزام آور" توصیف کرد و مورد تأسف بسیاری از کشورها قرار گرفت، زیرا قطعنامه های شورای امنیت بر خلاف مجمع عمومی سازمان ملل متحد که قطعنامه های آن توصیه به حساب می آیند، از نظر قانونی لازم الاجرا هستند. "اسرائیل" به این قطعنامه که پیش‌نویس ده عضو غیردائم شورای امنیت بود نیز پایبندی نشان نداد.

چندی پیش شورای امنیت در 10 ژوئن گذشته یعنی در خرداد ماه سال جاری قطعنامه 2735 (2024) را با اکثریت 14 رای و امتناع روسیه از رای دادن به آن تصویب کرد. شورا از پیشنهاد آتش بس سه مرحله ای این قطعنامه ، استقبال کرد که اولین آن آغاز یک آتش بس فوری و همه جانبه با بازگرداندن جنازه های اسرای شهید فلسطینی به جا مانده در غزه بوده و مرحله دوم شامل "توقف دائمی خصومت‌ها در ازای آزادی همه گروگان‌های باقی‌مانده در غزه و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از منطقه است.

مرحله سوم نیز آغاز اجرای طرح بازسازی غزه که چندین سال طول می کشد و بازگرداندن بقایای هر گروگان جان باخته که هنوز در نوار غزه است.

شایان ذکرست از آن زمان تاکنون، هیچ یک از مفاد آن اجرا نشده و بسیاری از کشورها از این واقعیت انتقاد کرده اند که شورا از آنان می‌خواهد به پیشنهادی که جزئیات آن هنوز بررسی نشده، رأی دهند و "اسرائیل" هم بارها اعلام کرده که به آن متعهد نیست ونخواهد بود.