العالم- تحلیل روز
روز گذشته و در نشست سران "سازمان همکاری شانگهای" در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، "شی جی پینگ" رئیس‌جمهوری چین الحاق ایران به این سازمان را به عنوان عضو دائم را اعلام کرد.
الحاق ایران به "سازمان همکاری شانگهای"، که شامل چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان است پیشتر با مخالفت شدید آمریکا همراه بود که در عین حال مدافع سرسخت نظام جهانی تک‌قطبی و هژمونی است.
موضوع قابل توجه این است که مهم‌ترین کشورهای عضو در "سازمان همکاری شانگهای" که در سال 2001 تاسیس شد و به عنوان یک منظومه سیاسی، اقتصادی و امنیتی منطقه شناخته می‌شود؛ با تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا روبه‌رو هستند از جمله ایران، چین و روسیه. بنابراین این کشورها می‌توانند از طریق همکاری‌های اقتصادی و تجاری درون سازمانی، فشارهای آمریکا را تا حد ممکن کاهش دهند.
بیشتر ناظران معتقدند که جهان از نظام تک‌قطبی که تحت سیطره آمریکا است- نظامی که دیگر با صعود قدرت‌های بزرگ اقتصادی مانند چین، هند، ایران و روسیه و نیز ظهور اتحادیه‌هایی مانند اتحادیه اقتصادی- امنیتی شانگهای، جهان به سمت چندقطبی حرکت می‌کند؛ جهانی چندقطبی که به ملت‌های و کشورها امکان تصمیم‌گیری‌های آزاد را می‌دهد تا منافع‌شان را به دور از تروریسم اقتصادی تامین کنند.
درست است که الحاق ایران به "سازمان همکاری شانگهای" بازار ایران را به بازار 3 میلیارد نفری متصل می‌کند، همچنین این عضویت، ایران را از طریق گذرگاهی که شمال را به جنوب وصل می‌کند حلقه وصلی برای اوراسیا می‌کند اما اهمیت این عضویت زمانی دوچندان می‌شود که بدانیم ایران بعد از "سند مشارکتی راهبردی"- توافقی که میان چین و ایران در ماه مارس گذشته امضا شد و ابعاد سیاسی، اقتصادی، نظامی و صنایع را شامل می‌شود- به شانگهای پیوست، و همزمان شدن این دو رویداد محرک بزرگی برای اقتصاد چین خواهد شد تا در مناطق ممنوعه نیز پیشرفت داشته باشد. در مقابل، ایران نیز به آزادی عمل بیشتری برای رهایی از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا دست خواهد یافت و این آزادی به معنای گرایش کامل ایران به سمت شرق نیست؛ زیرا تهران تمام تخم‌مرغ‌هایش را در یک سبد نمی‌گذارد و همچنان رویکرد میانه‌ای را در سیاست و اقتصاد دنبال می‌کند و تلاش می‌کند که روابط سیاسی و اقتصادی را با تمام کشورهای جهان بر اساس احترام دوجانبه و عدم تجاوز و مداخله در امور داخلی هماهنگ کند.
قدر مسلم آن است که روز گذشته روز غم‌باری برای آمریکا بود و به نظر می‌رسد این غم و اندوه در روزهای آینده بیشتر خواهد شد. حضور نظامی آمریکا در افغانستان، عربستان سعودی، عراق، سوریه، لبنان و یمن کاهش یافته است و هیبت و هژمونی‌اش در سرتاسر منطقه دچار فروپاشی شده و لذا دیگر نمی‌تواند نقش ابرقدرت را بازی و دیگر کشورها را مطیع خود کند. چین، روسیه، ایران و هند در آستانه پیشی گرفتن از آمریکا در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی هستند. این کشورهای عضو "سازمان همکاری شانگهای" در زمینه تولید و جمعیت ابرقدرت‌هایی هستند که مسیر آینده متغیرهای اقتصادی را تعیین خواهند کرد که به هیچ‌وجه تحت سیطره آمریکا نخواهد بود.